Je kunt er nauwelijks aan ontkomen. Ik bedoel natuurlijk The Voice of Holland. De stem van Nederland. Welnu, de stem van Nederland heeft de afgelopen week luid en niet mis te verstaan geklonken. De schending van de lichamelijke en geestelijke integriteit van jonge vrouwen die aan The Voice deelnamen is in het Nederland van 2021 onaanvaardbaar. Voor daders als Jan R. en vermoedelijke daders als Ali en Marco B. zijn de gevolgen ingrijpend. Voor hen is er geen plaats in de entertainment industrie, op de radio en TV of bij Madame Tussaud. Zelfs wanneer er een zweem van verdenking van aanranding om je hangt wordt je verbannen uit de publieke ruimte.
Dat is het eensluidende nationale oordeel in de Nederlandse pers – van NRC tot de Telegraaf -, en talkshows als Op1, Beau, M en wat niet meer zij. Wie nog een relativerende kanttekening wil plaatsen krijgt al gauw de wind van voren. Dat is goed nieuws. Inderdaad: goed nieuws. Ik herhaal het nog maar even. Het zijn niet alleen de feministen die zich laten horen. Feministen die zich al decennia inzetten voor bescherming van vrouwen tegen mannelijk seksueel geweld en vernedering in woord en daad – de eerste Blijf van mijn Lijf Huizen werden in 1974 opgericht. Het zijn niet alleen de vrouwen die geschokt en verontwaardigd reageren. Het zijn vrouwen én mannen, jongeren en ouderen, van welke herkomst en afkomst dan ook, die deze week van hun afkeer van The Voice getuigen. Zelfs de entertainment industrie – van SBS6 en RTL tot, ja, Talpa, delen deze nationale boodschap. Dat is de stem van Nederland!
Verontwaardiging over seksueel grensoverschrijdend gedrag las ik ergens in een NOS bericht. Maar om deze verontwaardiging een passende stem te geven hebben we, denk ik, andere woorden nodig. Zeg nu zelf. Lag seksueel grensoverschrijdend gedrag niet aan de basis van de seksuele revolutie van de jaren ‘70? Was seksueel grensoverschrijdend gedrag niet de bevrijding van een benepen fallocentrische, patriarchale, heteroseksuele cultuur? Ja toch? Veel beter is het om te spreken van seksuele interpersoonlijke schendingen: overweldiging, minachting en vernedering van vrouwen door Jan R. en Ali en Marco B. Is dat niet de stem van Nederland? Je mag seksuele grenzen overschrijden, maar de ander niet overweldigen, minachten en vernederen. Je mag zelfs niet de schijn van overweldiging, minachting en vernedering wekken!
Dat is goed nieuws in een slecht verhaal. Ergens in een talkshow hoorde ik deze week iemand zeggen, dat het toch opzienbarend is dat Jan R. en Ali en Marco B. na de derde feministische golf nog denken ongestraft hun gang kunnen gaan. Is het niet de hoogste tijd voor een vierde feministische golf? Misschien. (Ik herinner me trouwens dat ik tijdens de tweede golf in Venray in een mannengroep zat, waar we elkaar leerden om beter met onze gevoelens om te gaan. Op 8 maart, de Internationale Vrouwendag, kookten we voor de vrouwen van het vrouwenhuis. Maar dit geheel terzijde.) Misschien – ik zeg het met enige voorzichtigheid – laat de stem van Nederland zien dat The Voice niet een beerput is, die wordt geopend, maar een boek dat wordt gesloten. Misschien is The Voice ‘the end of history‘ – om de titel van een boek van Francis Fukuyama te lenen. Misschien is het de val van een muur en zijn Jan R. en Ali en Marco B. ‘Neanderthalers’ van de 21ste eeuw: een soort van sexual predator (sorry voor de Neanderthaler) die gedoemd is om uit te sterven. De Stem van Nederland is de stem van een ander Nederland waar de R’s en B’s niet meer kunnen overleven. Dat maakt van een slecht verhaal misschien – alweer ‘misschien’ – toch een hoopvol begin.
